ورق گالوانیزه چیست؟
ورق گالوانیزه :آهنی است که با روی پوشانده شده باشد.
این آهن ، حتی اگر پوشش آن هم شکستگی پیدا کند، از زنگ زدن محفوظ می‌ماند.
ماهیت آهن گالوانیزه ، بین آهن و روی ، پیلی الکتروشیمیایی تشکیل می‌شود که در آن روی به جای آهن به عنوان آند و آهن به عنوان کاتد بکار می‌رود.
روی در آند اکسید می‌شود چون فلزی پست‌تر یا فعال تر از آهن است و دارای پتانسیل احیاء کمتری از آهن است و پتانسیل اکسید بیشتری از آن دارد.
در حلبی هایی که از آن ، قوطی می‌سازند، عمل معکوسی انجام می‌شود.
در حلبی ، بر روی آهن ، پوشش قلع بکار رفته است و عمل معکوس آهن گالوانیزه انجام می‌شود.
چون آهن فلزی فعال تر از قلع است و پتانسیل احیاء قلع بیشتر از آهن است و به عنوان کاتد در حلبی به کار می‌رود و آهن آند می‌شود.
البته در صورتی که پوشش قلع بشکند، خوردگی آهن در زیر این پوشش پیش می‌رود.
علت استفاده از آهن گالوانیزه ، آهنی است که با روی پوشانده شده باشد.
ورق های گالوانیزه به دلیل پوشیده شدن با روی ، حتی در صورت خراشیدگی، تغییر شکل فیزیکی، تنش و پرس، زنگ نمی زنند.
گالوانيزه گرم
گالوانيزه گرم در واقع روكش كردن فولاد يا آهن توسط روي مذاب مي باشد و داراي فرآيندي ساده و از بهترين روش هاي حفاظت فولاد يا آهن به شمار مي آيد.
غوطه ور نمودن فولاد يا آهن در روي مذاب باعث تشكيل لايه اي از آلياژ روي – آهن بر روي قطعه مي گردد.
قسمت تحتاني اين لايه كه در تماس با قطعه است، داراي آلياژ روي – آهن و قسمت فوقاني روي خالص مي باشد.
اين لايه تمام سطح قطعه را مي پوشاند، بطوري كه هيچ نقطه اي در سطح قطعه يافت نمي شود كه عاري از پوشش بوده تا زنگ زدگي ازآنجا شروع گردد..
از مهمترين مزيت هاي اين روش عبارتند از:
الف – عمر طولاني .
ب – قيمت تمام شده پایین(روي نسبت به ديگر فلزات ارزانتر است).
ج – براي قطعات به اشكال گوناگون پوشش يك نواخت ايجاد خواهد نمود.
د – در حمل ونقل مقاومت بالايي در برابر آسيب ديدگي دارد و با برخورداري از خاصيت كاتدي، خراشيدگي و زنگ هاي جزيي ترميم مي گردد و از فولاد محافظت مي شود.
از معايب اين روش عبارتند از:
الف – اجرا گالوانيزه گرم فقط در كارخانه گالوانيزه با امكانات و سيستم هاي مناسب مقدور مي باشد.
ب – استفاده از آن در مناطقي كه احتياج به هم شكلي با محيط، زيبايي و يا استتار مي باشد، فقط با رنگ آميزي امكان پذير است
یک باور غلط در مورد گل ورق گالوانیزه سال های طولانی در بازار مصرف ایران وجود داشته .
که هرچه گل ورق گالوانیزه (ٍSpangle) بزرگتر باشد کیفیت ورق گالوانیزه بهتر است!
گل ورق گالوانیزه در اثر فرایند کریسالیزه شده روی ،رد سطح ورق به وجود می آید.
دلیل به وجود آمدن آن ها به
– ترکیب داخل پاتیل (وان)
– سرعت سرد شدن
– روش تمیز کردن ورق یا اسیدشویی قبل از آبکاری
– ترکیب فولاد
– ضخامت پوشش گالوانیزه (کوتینگ)
تفاوت در رنگ ، براقیت و اندازه گل و نداشتن گل در سطح ورق گالوانیزه تاثیری در قابلیت محافظت در برابر خوردگی و کارایی آن ندارد .
کاربرد :
از آهن گالوانیزه در ساختن لوازمی مثل لوله بخاری ، کانال کولر ، کابینت آشپزخانه ، شیروانی منازل ، لوله‌های آب و هر جا که احتمال خوردگی آهن و خسارت وجود دارد، استفاده می‌شود.
ورق گالوانیزه به دو صورت کلی رول فرم و فابریک در کارخانه تولید می شود.
ورق های رول فرم گالوانیزه با ضخامت های ۱۸ صدم میلی متر تا ۶ میلی متر و با دو عرض ۱۰۰ سانتی متر و ۱۲۵ سانتی متر تولید می شوند.
ورق های فابریک گالوانیزه هم به دو صورت فابریک ۲۰۰۰*۱۰۰۰ میلی متر و فابریک ۲۵۰۰*۱۲۵۰ میلی متر تولید می شوند .
وزن عمومی رول ها بسته به عرض رول یا ضخامت و کارخانه تولید کننده بین ۵ تا ۷ تن می باشد.
مزایای ورق های گالوانیزه چیست؟
استفاده از ورق های گالوانیزه ۱۰ فایده خواهد داشت که عبارتند از:
- ۱-هزینه کمتر: برای انجام عملیات گالوانیزینگ، در مقایسه با سایر روشهای معمول جلوگیری از خوردگی، نیاز به هزینه کمتری خواهد بود.
- ۲- هزینه کمتر برای تعمیرات و نگهداری: حتی در شرایطی که انجام عملیات گالوانیزینگ در مقایسه با سایر روشهای جلوگیری از خوردگی، هزینه برتر است، اجرای آن به دلیل عدم نیاز به تعمیرات پرهزینه، توصیه می شود.
- ۳- طول عمر زیاد: طول عمر ورقهای پوشش داده شده با روی در محیط های کاملا خورنده، در حدود ۲۰ تا ۳۰ سال است.
- ۴- اعتبار: استانداردهای مختلف در خصوص گالوانیزینگ ورقهای فولادی، درزمینه ایجاد پوششهای نازک بحث می کنند و این نشان دهنده آن است که طول عمر و نحوه عملکرد لایه روی، برای مصرف کننده قابل اعتماد است.
- ۵- دوام پوشش: پوشش ایجاد شده از طریق گالوانیزه به دلیل داشتن یک ساختار متالورژیکی خاص، دارای مقاومت مناسب در برابر صدمات مکانیکی، سایش و خوردگی خواهد بود.
- ۶- محافظت در برابر صدمات محیطی به صورت اتوماتیک: پوششهای گالوانیزه به دلیل آنکه در فولاد نفوذ کرده و به عنوان کاتد عمل می کنند، به همین دلیل خواهد توانست مقاطع ریز موجود در روی سطح فولاد را در برابر صدمات محیطی و خورندگی، محافظت نمایند.
- ۷- محافظت کامل: پوشش ایجاد شده می تواند کلیه نقاط و سطوح فولاد را اعم از گوشه ها، جاهای کوچک و فرورفتگیها پر نموده و از خوردگی آنها جلوگیری کند. در این زمینه هیچ پوششی بهتر از پوشش گالوانیزه عمل نخواهد کرد.
- ۸- بازرسی آسان: پوشش گالوانیزه را به راحتی و بدون نیاز با هیچ آزمایش مخربی و تنها از طریق چشم می توان کنترل و بازرسی نمود (در شرایط خاص که نیاز به ارائه تضمین برای کنترل کیفیت است، نیاز به آزمایشهای مخرب می باشد). special uses .
- ۹-رسیدن به هدف در زمان کوتاه: در صورتی که نیاز باشد از ورقهای گالوانیزه در محل استفاده شود، در این حالت نیاز به صرف زمان برای آماده سازی سطح، رنگ کردن و یا بازرسی نخواهد بود.
- ۱۰-محافظت کامل توسط پوشش گالوانیزه: پروسه گالوانیزه وابسته به شرایط آب و هوائی نمی باشد.
مصرف ورق های گالوانیزه
ورق های گالوانیزه مصارف بسیاری در صنایع مختلف داشته و زمانی از آن استفاده می شود که نیاز به کنترل خوردگی در آهن و فولاد باشد. برخی از موارد مصرف ورق های گالوانیزه به شرح ذیل می باشد:
| کاربرد | ردیف | کاربرد | ردیف |
| صنعت اتومبیل | ۱ | صنعت کشاورزی | ۱۱ |
| صنعت حمل و نقل | ۲ | پانل های ساندویچی | ۱۲ |
| در خودرو و کارخانجات | ۳ | استفاده در رابیت های مصرف شده در سقوف | ۱۳ |
| استفاده در مهندسی عمران و ساختمان | ۴ | صنایع کاغذ و لوله | ۱۴ |
| در ساخت سقف ها | ۵ | یخچالها | ۱۵ |
| در ساخت تانکهای ذخیره و بشکه ها | ۶ | کابینت ها و قفسه ها | ۱۶ |
| در سیستم های خنک کننده و تصفیه هوا | ۷ | استفاده در جاهائی که نیاز به رنگ آمیزی است | ۱۷ |
| مصارف خانگی | ۸ | کانال ها و کابل ها | ۱۸ |
| صنعت الکترونیک | ۹ | تابلوهای راهنمائی | ۱۹ |
| بدنه کاروان ها | ۱۰ | بیلبوردها و تابلوهای تبلیغاتی | ۲۰ |
مشخصه ورق گالوانیزه خوب چیست؟
آنچه که در ورق گالوانیزه بسیار مهم می باشد آن است که پوشش روی در واقع از ورق فولادی پایه قرار است حفاظت نماید.
بنابراین مشخصات و خواص ورق فولادی زیر پوشش، در خوب بودن ورق گالوانیزه بسیار اهمیت دارد.
خواص عمده ورق فولادی شامل موارد ذیل می باشد:
- استحکام تسلیم
- استحکام کششی
- انعطاف پذیری
- سختی
- ترکیب شیمیایی ورق
بسته به کاربرد مورد نیاز، این خواص می تواند متفاوت باشد.
مثلا برای یک کاربرد انعطاف پذیری ورق بسیار مهم می باشد ولی برای کاربردی دیگر استحکام و عدم انعطاف پذیری اهمیت خواهد داشت.
برای ورق هایی که لازم است در پروسه کشش، تغییر شکل دهند انعطاف پذیری بسیار مهم می باشد ولی برای ورق هایی که قرار است در عرشه فولادی یا ال اس اف مورد استفاده قرار گیرند استحکام از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
لذا برای تشخیص خوب بودن ورق گالوانیزه اولین شرط لازم کاربرد ورق مورد نظر می باشد.
بر اساس کاربرد می توان تعیین نمود که ورق انتخاب شده مناسب می باشد یا نه. در واقع ورق خوب می باشد یا نه.
از فولاد پایه و خواص آن که بگذریم در مورد پوشش گالوانیزه بهترین پوشش ها مربوط به پوشش های با وزن زیاد روی می باشد.
چرا که رابطه خوردگی ورق با میزان روی اعمال شده بصورت پوشش در سطح ورق فولادی، رابطه ای مستقیم می باشد.
هرچه مقدار روی بیشتر باشد خوردگی دیرتر اتفاق خواهد افتاد.
شرط بعدی خوب بودن پوشش، یکنواختی آن در تمام نقاط و سطح از هر لحاظ می باشد.
منظم بودن گل های پوشش، یکنواختی ضخامت پوشش در عرض و در طول ورق و حتی در دو طرف ورق در کیفیت پوشش تاثیرگذار می باشد.
چسبندگی پوشش روی به ورق فولادی پایه از عوامل دیگر خوب بودن ورق گالوانیزه می باشد.
در این زمینه با بررسی لایه های آلیاژی می توان عنوان نمود چه پوششی بهتر خواهد بود.
شکل ظاهری و فیزیکی خود ورق یا محصول گالوانیزه نیز تعیین کننده می باشد.
مثلا ورقی که فاقد چروک، موج در لبه و در وسط و یا تلرانس های مختلف ابعادی شامل ضخامت و عرض باشد و یا فاقد عیوبی چون انحنا شمشیری ورق باشد مرغوب تر خواهد بود.
در موردگل ورق و اندازه آن و تاثیر بر کیفیت محصول نظرات مختلفی وجود دارد که در پستی جداگانه صحبت خواهد شد.
اما در این رابطه ذائقه مشتریان بر کیفیت ارجح می باشد. بازار و مشتریان زیادی گلهای درشت را بر گل های ریز ترجیح می دهند.
و نکته دیگر که در خوب بودن ورق گالوانیزه اهمیت دارد و البته کاملا با کیفیت و مشخصات مورد درخواست نیز در ارتباط است قیمت ورق می باشد.
طبیعتا ورق گالوانیزه خوب در شرایط یکسان با توجه به مشخصات مورد نیاز، ورقی است که قیمت آن پایین تر باشد.